റിയാദ് : ആഗോള സ്റ്റാർട്ടപ്പ് രംഗത്ത് സൗദി അറേബ്യ ഒരു പ്രധാന നാഴികക്കല്ല് പിന്നിട്ടു, ഗ്ലോബൽ എന്റർപ്രണർഷിപ്പ് നെറ്റ്‌വർക്കുമായി സഹകരിച്ച് സ്റ്റാർട്ടപ്പ് ജീനോം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച 2025 ഗ്ലോബൽ സ്റ്റാർട്ടപ്പ് ഇക്കോസിസ്റ്റം റിപ്പോർട്ട് പ്രകാരം കേവലം മൂന്ന് വർഷത്തിനുള്ളിൽ 60 സ്ഥാനങ്ങൾ കയറി റിയാദ് മികച്ച 100 വളർന്നുവരുന്ന ആവാസവ്യവസ്ഥകളിൽ 23-ാം സ്ഥാനത്തെത്തി.
രണ്ട് ട്രില്യൺ ഡോളറിലധികം വിലമതിക്കുന്ന ഗൾഫ് സഹകരണ കൗൺസിൽ വിപണിയിലേക്ക് പ്രവേശനം നേടാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്ന കമ്പനികൾക്ക് ഒരു “ലോഞ്ച്പാഡ്” ആയി മാറാൻ റിയാദ് നഗരത്തിന്റെ പരിവർത്തനം കാരണമായതായി എടുത്തുകാണിക്കുന്നു. ഇടപാടുകളുടെ എണ്ണത്തിൽ കുത്തനെ വർദ്ധനവ് പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന സ്റ്റാർട്ടപ്പ് ഫണ്ടിംഗിനായി മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലും വടക്കേ ആഫ്രിക്കയിലും റിയാദ് മൂന്നാം സ്ഥാനത്താണ്.
വിഷൻ 2030 ന്റെ ശക്തമായ സർക്കാർ പിന്തുണ, വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന നിക്ഷേപക താൽപ്പര്യം എന്നിവയാൽ സൗദി അറേബ്യയുടെ സ്റ്റാർട്ടപ്പ് ഇക്കോസിസ്റ്റം അതിവേഗം വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നതയാണ് റിപ്പോർട്ട്. നവീകരണ കേന്ദ്രമായും വിശാലമായ ജിസിസി വിപണിയിലേക്കുള്ള തന്ത്രപരമായ കവാടമായും റിയാദ് മാറി കഴിഞ്ഞു.ആഗോള ആവാസവ്യവസ്ഥകൾ നിക്ഷേപത്തിലും മാന്ദ്യത്തിലും തളർച്ച നേരിടുമ്പോൾ, ഗൾഫ് മേഖല, പ്രത്യേകിച്ച് റിയാദ് ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രതിരോധശേഷിയുള്ളതും ഭാവിയിലേക്കുള്ളതുമായ നവീകരണ ഇടനാഴികളിൽ ഒന്നായി എടുത്തുകാണിക്കുന്നു.
അഭിലാഷം, വിന്യാസം, നിർവ്വഹണം എന്നിവ സംഗമിക്കുന്ന ലോകത്തിലെ ചുരുക്കം ചില വിപണികളിൽ ഒന്നാണ് ഗൾഫ്. അതൊരു ഒരു ഊഹക്കച്ചവടമല്ല, ഒരു തന്ത്രപരമായ വ്യതിയാന പോയിന്റാണ് എന്നാണ് റിയാദിലെ പുതിയ നേട്ടം വിലയിരുത്തി സ്റ്റാർട്ടപ്പ് ജീനോമിലെ മെന മാനേജിംഗ് ഡയറക്ടർ സാമന്ത ഇവാൻസ് പറഞ്ഞത്.
ഒന്നിലധികം മെട്രിക്സുകളിൽ സൗദി അറേബ്യയുടെ പ്രകടനം വേറിട്ടുനിൽക്കുന്നു. ഫണ്ടിംഗ് വ്യാപ്‌തിയിലും നിക്ഷേപ-സമ്മർദ്ദ അനുപാതത്തിലും രാജ്യം ആഗോളതലത്തിൽ മൂന്നാം സ്ഥാനത്തും, കഴിവുകളുടെ ലഭ്യതയിൽ നാലാം സ്ഥാനത്തും റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. സംരംഭക വൈദഗ്ദ്ധ്യം ആകർഷിക്കാനും നിലനിർത്താനുമുള്ള രാജ്യത്തിന്റെ കഴിവിനെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച്, മെന മേഖലയിലെ രണ്ടാമത്തെ ഉയർന്ന പ്രകടനവും ഇത് രേഖപ്പെടുത്തി.
രാജ്യത്തിന്റെ ഉയർച്ചയ്ക്ക് ആക്കം കൂട്ടുന്ന ഉയർന്ന വളർച്ചയുള്ള മേഖലകളെ പഠനം തിരിച്ചറിയുന്നു, ഇവയെല്ലാം രാജ്യത്തിന്റെ വിശാലമായ സാമ്പത്തിക പരിവർത്തനവുമായി യോജിക്കുന്ന കൃത്രിമ ബുദ്ധി, ഫിൻ‌ടെക്, സൈബർ സുരക്ഷ, സ്മാർട്ട് സിറ്റികൾ, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, ഡിജിറ്റൽ ആരോഗ്യം എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു.
“നവീകരണത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനും സാമ്പത്തിക വൈവിധ്യവൽക്കരണം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും പുതിയ തലമുറ സംരംഭകരെ ശാക്തീകരിക്കുന്നതിനും സൗദി അറേബ്യ ഗണ്യമായ മുന്നേറ്റം നടത്തിയിട്ടുണ്ട്,” ദേശീയ സംരംഭകത്വ സമിതി ചെയർമാൻ ഖാലിദ് ഷർബത്ലി പറഞ്ഞു. “സംരംഭകത്വത്തിനും നവീകരണത്തിനുമുള്ള ഒരു ആഗോള കേന്ദ്രമായി സൗദി അറേബ്യയെ സ്ഥാപിക്കാൻ ഞങ്ങൾ പ്രതിജ്ഞാബദ്ധരാണ്.”
സൗദി അറേബ്യയുടെ തലസ്ഥാനം മാത്രമല്ല, ഒരു ലോഞ്ച്പാഡ് കൂടിയാണിത്” എന്ന് റിപ്പോർട്ടിൽ വിശേഷിപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന റിയാദ്, ഗൂഗിൾ ക്ലൗഡ്, ആമസോൺ, എസ്എപി തുടങ്ങിയ ആഗോള സ്ഥാപനങ്ങളുടെ പ്രാദേശിക ആസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് ആതിഥേയത്വം വഹിക്കുന്നു.
സൈബർ സുരക്ഷ, ലോജിസ്റ്റിക്സ്, വിദ്യാഭ്യാസ സാങ്കേതികവിദ്യ തുടങ്ങിയ മറ്റ് മേഖലകളും അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിച്ചു. റിയാദിന്റെ സൗഹൃദ ആവാസവ്യവസ്ഥയെ നിക്ഷേപ മന്ത്രാലയവും ആശയവിനിമയ, വിവര സാങ്കേതിക മന്ത്രാലയവും കൂടുതൽ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു, 100 ശതമാനം വിദേശ ഉടമസ്ഥാവകാശം, വേഗത്തിലുള്ള ലൈസൻസിംഗ്, നവീകരണ സൗഹൃദ നിയന്ത്രണങ്ങൾ എന്നിവ സൗദി വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നുണ്ട്.
